(PL) Aktualizacja Poziom 2 - update level-2.mdx

i18n/pl/docusaurus-plugin-content-docs/current/learn/simple-grammar/level-2.mdx

@@ -17,36 +17,36 @@ import VerbsToBe from '@site/src/markdown/verbs-to-be.mdx';
 
 # Poziom 2
 
-Na [**Poziomie 1**][1] nauczyłeś się wielu form, których możesz użyć, aby być zrozumiałym dla Słowian na bardzo podstawowym poziomie. Język ten jest jednak bardzo prymitywny iw ogóle nie oddaje bogactwa języków słowiańskich. Jeśli więc sprostasz wyzwaniu, oto kilka innych narzędzi, dzięki którym `Slovianto` będzie wyglądać i brzmieć o wiele bardziej naturalnie.
+Na [**Poziomie 1**][1] nauczyłeś się wielu form, których możesz użyć, aby być zrozumiałym dla Słowian na bardzo podstawowym poziomie. Język ten jest jednak bardzo prymitywny i w ogóle nie oddaje bogactwa języków słowiańskich. Jeśli więc sprostasz wyzwaniu, oto kilka kolejnych narzędzi, dzięki którym `Slovianto` będzie wyglądać i brzmieć o wiele bardziej naturalnie.
 
 **Poziom 2** różni się od **Poziomu 1** na dwa sposoby:
 
-1. Dowiesz się o rodzaju w słowiańskim i jak go używać w `Slovianto`,
+1. Dowiesz się o rodzaju gramatycznym w słowiańskim i o tym jak go używać w `Slovianto`,
 2. Nauczysz się odmieniać czasowniki.
 
-## Płeć
+## Rodzaj gramatyczny (płeć)
 
 Większość języków europejskich ma rodzaj gramatyczny – angielski jest jednym z nielicznych wyjątków. Logiczne jest, że słowa określające osoby płci męskiej są zawsze rodzaju męskiego, a słowa określające osoby płci żeńskiej są zawsze rodzaju żeńskiego. Idea rodzaju gramatycznego polega jednak na tym, że _każdy_ rzeczownik ma rodzaj, nawet jeśli nie ma żadnego logicznego związku między tym rodzajem a znaczeniem słowa. Na przykład we francuskim :notr[_l**e** vin_] „wino” jest rodzaju męskiego, a :notr[_l**a** bière_] „piwo” jest rodzaju żeńskiego. W języku niemieckim :de[der Wein] „wino” jest również rodzaju męskiego, ale :de[das Bier] „piwo” jest nijakie. Rodzaj rzeczownika wpływa nie tylko na przedimek, ale także na przymiotniki, zaimki dzierżawcze i inne wyrazy modyfikujące ten rzeczownik. Francuski ma _`un bon vin froid`_ „jedno dobre zimne wino”, ale :notr[_un**e** bon**ne** bière froid**e**_] „jedno dobre zimne piwo”.
 
-Wszystkie języki słowiańskie mają trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Na pierwszym poziomie `Slovianto` płeć nie odgrywa roli, ponieważ nie jest niezbędna do komunikacji na najbardziej podstawowym poziomie. Małe dzieci często popełniają błędy z płcią, ale nadal można je zrozumieć. Co nie zmienia faktu, że :notr[dobry žena] „dobra kobieta” brzmi niezgrabnie, bo :isv[žena] jest rodzaju żeńskiego, a końcówka `-y` jest rodzaju męskiego. Możesz sprawić, że Twój `Slovianto` będzie wyglądał i brzmiał o wiele bardziej naturalnie, jeśli weźmiesz pod uwagę płeć. Ustalenie rodzaju rzeczownika wcale nie jest trudne, ponieważ prawie we wszystkich przypadkach wystarczy spojrzeć na słowo, aby poznać jego rodzaj, co oznacza, że ​​nie ma potrzeby uczenia się rodzaju osobno.
+Wszystkie języki słowiańskie mają trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Na pierwszym poziomie `Slovianto` płeć nie odgrywa roli, ponieważ nie jest niezbędna do komunikacji na najbardziej podstawowym poziomie. Małe dzieci często popełniają błędy z płcią, ale nadal można je zrozumieć. Co nie zmienia faktu, że :notr[dobry žena] „dobry kobieta” brzmi niezgrabnie, bo :isv[žena] jest rodzaju żeńskiego, a końcówka `-y` jest rodzaju męskiego — dokładnie tak jak w języku polskim. Możesz sprawić, że Twój `Slovianto` będzie wyglądał i brzmiał o wiele bardziej naturalnie, jeśli weźmiesz pod uwagę płeć. Ustalenie rodzaju rzeczownika wcale nie jest trudne, ponieważ prawie we wszystkich przypadkach wystarczy spojrzeć na słowo, aby poznać jego rodzaj, co oznacza, że ​​nie ma potrzeby uczenia się rodzajów osobno.
 
 ### Rzeczowniki
 
 Aby dowiedzieć się, czy dane słowo jest rodzaju męskiego, żeńskiego czy nijakiego, wystarczy spojrzeć na końcówkę:
 
 - Wyrazy rodzaju męskiego zawsze kończą się na spółgłoskę:
 
-  __`muž`_ „człowiek”
+  __`muž`_ „mąż, mężczyzna”
   __`syn`_ „syn”
   __`dom`_ „dom”
 
-- Słowa na `-a` są rodzaju żeńskiego:
+- Słowa z `-a` na końcu są rodzaju żeńskiego:
 
-  __`žena`_ „kobieta, żona”
+  __`žena`_ „żona, kobieta”
   __`duša`_ „dusza”
   __`voda`_ „woda”
 
-- Słowa na `-o` i `-e` są nijakie:
+- Słowa kończące się na `-o` i `-e` są nijakie:
 
   __`slovo`_ „słowo”
   __`děte`_ „dziecko”
@@ -67,11 +67,11 @@ _`morje`_ → _morja_ „morza”
 
 ### Przymiotniki
 
-Nie tylko rzeczowniki mają rodzaj, to samo dotyczy przymiotników i podobnych modyfikatorów. Podobnie jak we francuskim i niemieckim, języki słowiańskie mają _zgodność płciową_. Oznacza to, że gdy rzeczownikowi rodzaju męskiego towarzyszy przymiotnik, przymiotnik ten przyjmuje formę męską, rzeczownik żeński przyjmuje formę żeńską przymiotnika itd. _`Dobry žena`_ wygląda trochę dziecinnie i niezgrabnie, ponieważ łączy rzeczownik rodzaju żeńskiego z przymiotnikiem rodzaju męskiego. Pamiętaj więc o następujących rzeczach:
+Nie tylko rzeczowniki mają rodzaj, to samo dotyczy przymiotników i przydawek. Podobnie jak we francuskim i niemieckim, języki słowiańskie mają _zgodność płciową_. Oznacza to, że gdy rzeczownikowi rodzaju męskiego towarzyszy przymiotnik, przymiotnik ten przyjmuje formę męską, rzeczownik żeński przyjmuje formę żeńską przymiotnika itd. _`Dobry žena`_ wygląda trochę dziecinnie i niezgrabnie, ponieważ łączy rzeczownik rodzaju żeńskiego z przymiotnikiem rodzaju męskiego. Pamiętaj więc o następujących rzeczach:
 
 - Końcówka rodzaju męskiego to `-y` lub `-i`. Jest to forma podana w słowniku:
 
-  __`dobry muž`_ „dobry człowiek”
+  __`dobry muž`_ „dobry mężczyzna”
 
 - Żeńskie zakończenie to `-a`:
 
@@ -83,27 +83,27 @@ Nie tylko rzeczowniki mają rodzaj, to samo dotyczy przymiotników i podobnych m
 
 - Dla wszystkich rodzajów końcówka liczby mnogiej to `-e`:
 
-  __`dobre muži`_ „dobrzy ludzie”
-  __`dobre ženi`_ „dobra kobieta”
+  __`dobre muži`_ „dobrzy mężczyźni”
+  __`dobre ženi`_ „dobre kobiety”
   __`dobre děta`_ „dobre dzieci”
 
 To samo, co dotyczy przymiotników, dotyczy również zaimków dzierżawczych, wskazujących, względnych, nieokreślonych, a także liczb.
 
-- Zaimki dzierżawcze `moj` „mój”, `tvoj` „twój, twój”, `naš` „nasz”, `vaš` „twój (l.mn.)”, `svoj` „własny” i `čij` „ których” otrzymują takie same końcówki jak przymiotniki (z wyjątkiem rodzaju męskiego): `moj` (m.), `moja` (f.), `moje` (n.), `moje` (l.mn.). To samo dotyczy zaimka pytającego `koj` „który”:
+- Zaimki dzierżawcze `moj` „mój”, `tvoj` „twój”, `naš` „nasz”, `vaš` „wasz”, `svoj` „swój” i `čij` „czyj” otrzymują takie same końcówki jak przymiotniki (z wyjątkiem rodzaju męskiego): `moj` (r.m.), `moja` (r.ż.), `moje` (r.n.), `moje` (l.mn.). To samo dotyczy zaimka pytającego `koj` „który”:
 
   __`moj muž`_ „mój mąż”
   __`tvoja žena`_ „twoja żona”
   __`naše děte`_ „nasze dziecko”
   __`koje prijatelji`_ „którzy przyjaciele”
 
-- Zaimki dzierżawcze trzeciej osoby (`jego` „jego, jego”, `jej` „jej”, `jih` „ich”) nie zmieniają się (to dlatego, że te słowa nie są ściśle zaimkami dzierżawczymi, ale dosłownie coś oznaczają jak „jego” itp.):
+- Zaimki dzierżawcze trzeciej osoby (`jego` „jego”, `jej` „jej”, `jih` „ich”) nie zmieniają się:
 
   __`jego žena`_ „jego żona”
   __`jih prijatelji`_ „ich przyjaciele”
 
-- Zaimek wskazujący `toj` ma formę `ta` (f.), `to` (n.) i `te` (l.mn.), zamiast _\*`toja`, \*`toje`.. ._ (to samo dotyczy oczywiście `tutoj` i `tamtoj`):
+- Zaimek wskazujący `toj` ma formę `ta` (r.ż.), `to` (r.n.) i `te` (l.mn.), zamiast _\*`toja`, \*`toje`.. ._ (to samo dotyczy oczywiście `tutoj` i `tamtoj`):
 
-  __`toj muž`_ „ten człowiek”
+  __`toj muž`_ „ten mężczyzna”
   __`ta žena`_ „ta kobieta”
   __`to děte`_ „to dziecko”
   __`te prijatelji`_ „ci przyjaciele”
@@ -113,11 +113,11 @@ To samo, co dotyczy przymiotników, dotyczy również zaimków dzierżawczych, w
   __`žena, ktora čita`_ „kobieta, która czyta”
   __`děte, ktore ja viděl`_ „dziecko, które widziałem”
 
-- Liczba `jedin` „jeden” ma postać `jedna` (f.) i `jedno` (n.):
+- Liczba `jedin` „jeden” ma postać `jedna` (r.ż.) i `jedno` (r.m.):
 
-  __`jedin muž`_ „jeden człowiek”
+  __`jedin muž`_ „jeden mężczyzna”
   __`jedna žena`_ „jedna kobieta”
-  __`jedno děte`_ „to dziecko”
+  __`jedno děte`_ „jedno dziecko”
 
 ---
 
@@ -127,37 +127,37 @@ To samo, co dotyczy przymiotników, dotyczy również zaimków dzierżawczych, w
 
 <VerbsPresentTense />
 
-Na `Slovianto` poziomie 1 nauczyłeś się, że czas teraźniejszy tworzy się przez dodanie końcówki `-(e)t` do rdzenia: _`ja děla-t`_ „tak”, _`vy prosi-t`_ „pytasz”, _`oni nes-et`_ „oni nosić". Dla ucha słowiańskiego brzmi to jednak nienaturalnie, ponieważ wszystkie języki słowiańskie odmieniają czasowniki określające osobę i liczbę. Aby zrobić lepsze wrażenie, można wiele zyskać, ucząc się również niektórych z tych osobistych zakończeń.
+Na poziomie 1 `Slovianto` nauczyłeś się, że czas teraźniejszy tworzy się przez dodanie końcówki `-(e)t` do rdzenia: _`ja děla-t`_ „ja robię”, _`vy prosi-t`_ „wy prosicie”, _`oni nes-et`_ „oni noszą". Dla ucha słowiańskiego brzmi to jednak nienaturalnie, ponieważ wszystkie języki słowiańskie odmieniają czasowniki określające osobę i liczbę. Aby zrobić lepsze wrażenie, można wiele zyskać, ucząc się również niektórych z tych osobowych zakończeń.
 
-Czas więc zapomnieć o zakończeniu `-t`! Zamiast tego pamiętaj o następujących zakończeniach: `-m`, `-š`, `-Ø`  (bez zakończenia) w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej oraz `-mo`, `-te`, `-ut`  w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie liczby mnogiej. Gdy rdzeń kończy się na samogłoskę, wstaw `-j-` przed zakończeniem `-ut`. Gdy rdzeń kończy się na spółgłoskę, wstaw `-e-` przed pozostałymi końcówkami. Zobacz tabelę po prawej stronie, aby zobaczyć kilka przykładów.
+Czas więc zapomnieć o zakończeniu `-t`! Zamiast tego pamiętaj o następujących zakończeniach: `-m`, `-š`, `-Ø`  (bez zakończenia) w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej oraz `-mo`, `-te`, `-ut`  w pierwszej, drugiej i trzeciej osobie liczby mnogiej. Gdy rdzeń kończy się na samogłoskę, wstaw `-j-` przed zakończeniem `-ut`. Gdy rdzeń kończy się na spółgłoskę, wstaw `-e-` przed pozostałymi końcówkami. Zobacz tabelę powyżej, aby zobaczyć kilka przykładów.
 
 Końcówki `-š` i zaimka osobowego `ty` należy używać tylko w odniesieniu do rodziny, przyjaciół, dzieci itp. W innych przypadkach zwracaj się do ludzi w drugiej osobie liczby mnogiej (`vy`, `-te`).
 
 ### Czas przeszły
 
 <VerbsPastTense />
 
-W czasie przeszłym czasowniki nie są odmieniane dla osoby. Jednak są one sprzężone ze względu na płeć. Może się to wydawać dziwne, ale wyjaśnienie jest dość proste: forma _`dělal`_ jest w rzeczywistości imiesłowem, oznaczającym coś w rodzaju „zrobić”, i dlatego zgadza się z podmiotem pod względem rodzaju i liczby, ale nie pod względem osoby. Formularze są pokazane w tabeli po prawej stronie.
+W czasie przeszłym czasowniki nie są odmieniane dla osoby. Jednak są one sprzężone ze względu na płeć. Może się to wydawać dziwne, ale wyjaśnienie jest dość proste: forma _`dělal`_ jest w rzeczywistości imiesłowem, oznaczającym coś w rodzaju „zrobiwszy”, i dlatego zgadza się z podmiotem pod względem rodzaju i liczby, ale nie pod względem osoby. Formy są pokazane w tabeli powyżej.
 
 ### Czas przyszły
 
-Czas przyszły powstaje przez połączenie czasu przyszłego czasownika `byti` „być” z bezokolicznikiem. Formy są takie same, jak gdyby czasownik **\*`bud-ti`** był odmieniany w czasie teraźniejszym: `ja budem dělati, ty budeš dělati, on bude dělati` itd.
+Czas przyszły powstaje przez połączenie czasownika `byti` „być” w czasie przyszłym z bezokolicznikiem. Formy są takie same, jak gdyby czasownik **\*`bud-ti`** był odmieniany w czasie teraźniejszym: `ja budem dělati, ty budeš dělati, on bude dělati` itd.
 
-### Warunkowy
+### Tryb przypuszczający
 
-Tryb warunkowy jest tworzony przez dodanie partykuły `by` do czasu przeszłego, a zatem podlega uzgodnieniu rodzaju: `ja by dělal` „Ja (m.) zrobiłbym/zrobiłbym”, `ty by dělala` „ty (f.) zrobiłbyś /zrobiliśmy”, `my by dělali` „zrobilibyśmy/zrobilibyśmy”.
+Tryb przypuszczający jest tworzony przez dodanie partykuły `by` do czasu przeszłego, a zatem podlega związkowi zgody (kongruencji): `ja by dělal` „Ja zrobiłbym”, `ty by dělala` „ty zrobiłbyś”, `my by dělali` „my zrobilibyśmy”.
 
-### Pilny
+### Tryb rozkazujący
 
 <VerbsImperative />
 
-Oprócz trybu rozkazującego, którego już się nauczyłeś (2. osoba liczby mnogiej), istnieją również formy trybu rozkazującego dla 2. osoby liczby pojedynczej i 1. osoby liczby mnogiej. Końcówki to `-j` (2 lm.), `-jmo` (1 lm.) i `-jte` (2 lm.) po samogłosce oraz `-i` (2 lm.), `-imo` (1 lm.). ) i `-ite` (2 lm.) po spółgłosce. Zatem :isv[dělajte] oznacza „zrób!” i może być skierowany do większej liczby osób jednocześnie, ale służy również jako bardziej uprzejma forma liczby pojedynczej, podczas gdy :isv[dělaj] powinien być używany tylko w odniesieniu do przyjaciół, rodziny i dzieci. _`Dělajmo`_ oznacza: „Zróbmy”.
+Oprócz trybu rozkazującego, którego już się nauczyłeś (w 2. osoba liczby mnogiej), istnieją również formy trybu rozkazującego dla 2. osoby liczby pojedynczej i 1. osoby liczby mnogiej. Końcówki to `-j` (2 l.p.), `-jmo` (1 l.mn.) i `-jte` (2 l.mn.) po samogłosce oraz `-i` (2 l.p.), `-imo` (1 lm.) i `-ite` (2 l.mn.) po spółgłosce. Zatem :isv[dělajte] oznacza „zróbcie!” i może być skierowany do większej liczby osób jednocześnie, ale służy również jako bardziej uprzejma forma liczby pojedynczej, podczas gdy :isv[dělaj] powinien być używany tylko w odniesieniu do przyjaciół, rodziny i dzieci. _`Dělajmo`_ oznacza: „Zróbmy”.
 
-### Czasownik być"
+### Czasownik „być”
 
 <VerbsToBe />
 
-Ponieważ wszystko to dotyczy również jedynego czasownika nieregularnego w `Slovianto`, `byti`  „być”, oto jego pełna odmiana.
+Ponieważ wszystko powyżej dotyczy również jedynego czasownika nieregularnego w `Slovianto`, `byti` „być”, oto jego pełna odmiana.
 
 ---